Wednesday, September 18, 2013

Kỳ lạ năng động nơi sinh ra… Phật.

Từ những mảnh gỗ nhỏ, thô, tưởng chừng như bỏ đi, nhưng khi đặt vào bàn tay và khối óc người thợ Dư Dụ, mảnh gỗ ấy bỗng có hồn và trở thành một sản phẩm, một tác phẩm nghệ thuật bổ ích

Kỳ lạ nơi sinh ra… Phật

Nơi đây mọi người vẫn nhắc nhau câu chuyện về một người thợ tài giỏi Nguyễn Quốc Tú (SN 1963) - người được tặng danh hiệu nghệ nhân trước tiên ở làng.

Chỉ thấy rằng làm ra mỗi bức tượng Phật không chỉ cần lao thường nhật mà còn gửi gắm trong đó sự bình an, no ấm, hạnh phúc”. Có nhẽ vì vậy mà hình thành một làng nghề chuyên tạc tượng Phật tồn tại và phát triển cho đến ngày nay. Qua tay anh chị đã tỏa đi khắp mọi miền giang san. Sản phẩm của Dư Dụ là những pho tượng Phật. Hà Phương. Khác với các làng mộc khác, công cụ của người thợ Dư Dụ không phải là những chiếc cưa máy đồ sộ, không phải là những chiếc đục to bằng cả cánh tay mà đó là những công cụ tinh xảo, nhiều chiếc đục chỉ nhỏ bằng chiếc bút bi.

Anh Thiêm cho biết, nghề tạc tượng Phật đối với người Dư Dụ dễ dàng đến mức cứ 100 người bước vào nghề thì chỉ có vài người thất bại. Chúng tôi có thể làm những mặt hàng khác thu lợi nhiều hơn nhưng chẳng mấy ai tính chuyện đổi nghề.

Hỏi anh Thiêm - chủ xưởng mộc Thiêm Hữu có cơ sở nằm ngay đầu làng - vì sao người làng Dư Dụ chỉ tạc mỗi tượng Phật, anh gãi tai cười: “Chẳng thấy ai đề cập đến điều này cả.

“Trên từng thớ gỗ, người thợ bố trí sao cho những đường vân của khối gỗ được rơi vào đúng những điểm đặc biệt để nhấn mạnh ý nghĩa, vừa tạo sự hợp vừa mang nét duy nhất mà những người trong nghề và sành chơi đồ gỗ mới có thể cảm nhận được”, ông Nguyễn Duy Hội cho biết.

Từ những bức tượng Di Lặc nhỏ bé nằm trong lòng bàn tay, đến những bức tượng to hơn đầu người.

Anh Thiêm bảo: “Bố mình không theo nghề mộc. Từ thời phong kiến, nhiều nghệ nhân làng Dư Dụ được triều đình trưng tập để trang trí cung đình. Tạc tượng Phật, không chỉ nghề kiếm sống mặc cả một niềm vui, niềm hãnh diện đối với người Dư Dụ”. 000 đồng. Những nghệ sĩ không qua trường lớp  Rất nhiều nghệ nhân Dư Dụ bảo rằng nghề làm tượng Phật không khó mà đòi hỏi sự khéo, nhẫn nại trong từng chi tiết.

Biệt tài về điêu khắc tượng Phật với họ như một cái “duyên” vậy. Này làm sao để gương mặt nhân từ và đôi tai trường thọ của đức Thích Ca Mâu Ni.

Nè làm sao để những đường lượn cho cái bụng phong lưu của ông Di Lặc, vừa căng tròn lại thêm cái miệng cười tươi rất yêu đời. Đó là chuyện khó tin nhưng đã ai cầm dùi đục ở Dư Dụ đều cả quyết như vậy. Dường như ở mảnh đất được gọi là “sinh ra Phật” này, nghề với họ là máu thịt hơn là sự nổi danh.

Ông Nguyễn Duy Hội, một người thợ đã 40 năm trong nghề cho biết: “Nếu làm chăm chỉ, trả hết hoài, nhàng nhàng mỗi ngày chúng tôi thu được 200

Kỳ lạ nơi sinh ra… Phật

Gom bình an vào từng khúc gỗ  Cách trọng tâm Hà Nội khoảng 30 km, làng Dư Dụ - ngày nay là thôn Dư Dụ, xã Thanh Thùy, huyện Thanh Oai - được biết đến là nơi có nghề điêu khắc truyền thống lâu đời.

Anh Thiêm đã gắn bó với nghề tạc tượng Phật từ thuở nhỏ. Đã gần 30 năm trong nghề, anh Thiêm bảo không thể thống kê hết vợ chồng anh đã tạc ra bao nhiêu bức tượng Phật từ ngày khởi nghiệp đến nay.

Cả hai vợ chồng mình chẳng phải học qua lớp đục đẽo nào nhưng chưa bao giờ có chuyện lỡ tay mà làm hỏng bức tượng”. Cũng như những làng mộc khác, làng nghề Dư Dụ luôn sôi động với tiếng lách cách rộn rã của nhát đục, nhát gõ và âm thanh của tiếng cưa, xẻ gỗ. Tuy nhiên, ở làng không ai “qua mặt” được những tay đục có tiếng như ông Nguyễn Duy Dương, Nguyễn Huy Hội.

Ảnh: Hà Phương. Mỗi cơ sở sản xuất ấy đều có những mẫu mã rất đa dạng và phong phú. Tuy chưa có một con số thống kê cụ thể nào, nhưng với người Dư Dụ thì đây là nơi cung cấp phần lớn tượng Phật, từ nhà chùa cho đến nhà dân.

Điều đáng nói nữa ở Dư Dụ, không có những xưởng sinh sản lớn mà chỉ tồn tại những cơ sở sinh sản hộ gia đình. Mặc cho cơn lốc thành thị hóa đang che các vùng ven nội thành, nhưng Dư Dụ vẫn giữ được vẻ thanh bình, mộc mạc vốn có. Họ tạo ra sản phẩm phục vụ nhu cầu của những người có thú trưng bày, những biểu tượng của sự yên vui, may mắn; đó là hình tượng ông Phúc, Lộc, Thọ,… và đặc biệt là tượng Phật Di Lặc được đặt mua với đủ mọi kích tấc.

Đến Dư Dụ, có một mùi thơm rất đặc trưng, đó là mùi pha trộn của rất nhiều loại gỗ quý như đinh hương, pơ mu… Theo anh Thiêm, nghề tạc tượng ở Dư Dụ không sợ mai một như các làng nghề khác mà còn có khuynh hướng phát triển mạnh hơn.

Hai bên con đường chạy dọc thôn là những cơ sở sinh sản tượng Phật với đủ các kích cỡ được bày la liệt. Không lẫn đi đâu được. “Một số bạn trẻ làm rất tốt, thậm chí còn đẹp hơn các bậc tiền bối”, anh Thiêm tâm tư. Thế nhưng, gần như các nghệ nhân này chẳng qua một trường lớp nghệ thuật nào cả.

Anh Tú có khả năng đặc biệt “bịt mắt tạc tượng”, tức là dùng khăn bịt mắt lại mà vẫn thoăn thoắt tay đưa, khi bỏ khăn ra cũng là lúc sản phẩm được hoàn thành mà không hề có một chi tiết lỗi. Anh Thiêm: “100 người học vài người không làm được”. Những người được Sở VH, TT&DL hoặc các đình chùa đến tận nhà đặt hàng.

Dư Dụ có đến 90% người theo nghề ông cha và không biết bao lăm nhân kiệt như anh Tú hàng ngày vẫn mê mải làm việc. Tượng Phật từ làng Dư Dụ được đưa đi khắp nơi trong cả nước.

No comments:

Post a Comment