Nhưng cái đáng nói là Truyện Kiều của Tố như thường bị chìm khuất, lép vế sau Đoạn trường tân thanh mà nó đã trở thành tác phẩm đồ sộ, trở thành chói sáng rỡ ràng bởi những câu thơ lục bát tài hoa viết bằng chữ Nôm chỉ có ở Việt Nam thấm đẫm nỗi xót xa nhân loại từ "Những điều trông thấy mà đau đớn lòng".
Cũng hướng về dân tộc và Tổ quốc mình, nhà thơ Agus R. Những điều nhà văn tài danh này ngẫm nghĩ rất đáng để các nhà văn chúng ta soi mình trong dòng hội nhập toàn cầu hóa bữa nay: thể hiện trung thực đời sống con người Việt Nam thấu tận chiều sâu triết học, con đường văn học ta luôn luôn được cầm tay quần chúng.
Ở góc cạnh này, sự gặp gỡ của quan hệ nội tại dựa trên những tác phẩm văn học sẽ cho chúng ta nhịp lớn để hội thoại về văn hóa và văn minh một cách quý trọng và hòa bình. Không chỉ các nhà văn Á-Phi, mà tôi nghĩ rằng, ai là người cầm bút chân chính trên Trái đất – cái làng chung của nhân loại - cũng đều suy nghĩ và mong muốn làm được như thế.
Ông tâm tình rằng: Mỗi nhà văn gắn chặt với số phận dân tộc và giang sơn mình – như cái đai của người mẹ quấn quanh mình đứa trẻ. Trái tim ấy sẵn sàng hiệp tác với những dân tộc của một quốc gia, một nền văn hóa khác, gieo trồng hòa bình trên mảnh đất màu mỡ của kiến thức. Dù quá trình toàn cầu hóa có diễn tiến quyết liệt và tàn khốc đến bao nhiêu thì sự quý trọng thành thực các nền văn hóa khác nhau là một trong các nguyên tố đảm bảo hòa bình cho nhân loại.
Trong thời đại kỹ thuật số, không phải không có lý khi ai đó cho rằng Trái đất muôn vàn yêu quý của chúng ta chỉ là một cái làng lớn. # Và tìm thấy ngôn ngữ trong nền văn chương thế giới (Tạp chí văn học, 5 - 1989). Văn hóa nói chung và văn học nói riêng xoành xoạch là nhịp cầu nối hữu hảo để các dân tộc, các nhà nước xích lại gần nhau. NGUYỄN HỮU QUÝ. Con người làm ra những công cụ chuyển vận đường không, đường thủy, đường bộ ngày một hiện đại, cùng với hệ thống mạng tinh tướng và đổi thay đến chóng mặt kết nối khắp mọi miền trên Trái đất làm cho nhiều câu chuyện "trong nhà chưa tỏ, ngoài ngõ đã thông".
Gìn giữ thơ ca dân tộc, đó còn có tức thị bảo tồn tâm hồn của chính quần chúng. Người nghệ sĩ là một đứa con của đất nước mà chỉ có nó mới có thể giao cảm hết những cái vui buồn và nhọc nhằn của người mẹ - cả những điều mà người mẹ không bao giờ nói ra (Trang giấy trước đèn).
Văn hóa nói chung và văn học nói riêng của mỗi dân tộc cũng chẳng thể bình an, đứng riêng một cõi. Rất mau lẹ, những quốc gia có mức thu nhập nhàng nhàng như Việt Nam hoặc kém hơn vẫn có thể xài những sản phẩm mới mẻ nhất, hẳn nhiên là rất hiện đại, tinh vi mà nói theo tiếng nói bụi là "hàng khủng" và cũng đắt tiền nhất được sinh sản ra từ những nước G7.
3. Mọi nền văn hóa, mọi nền văn học trên thế giới đều phải được bình đẳng. Họ cho rằng: Trong thời đại toàn cầu hóa, nhà văn phải diễn đạt được lương tâm của nhân dân nước mình và quyết không để một thế lực nào đó làm bá chủ về văn hóa, phải chống sự quay lại của chủ nghĩa thực dân hóa. Những tập đoàn kinh tế, những công ty xuyên nhà nước không còn là chuyện lạ lẫm với chúng ta.
Trong bài viết của mình, Nikolai Preiaxlov đến từ sơn hà Nga đã khẳng định: Giữ gìn thơ ca dân tộc, đó không chỉ đơn giản là bảo toàn văn hóa khỏi sự vứt bỏ và sự xói mòn bởi những trào lưu văn chương mốt mới.
Chẳng riêng gì ta, bản sắc dân tộc là điều lẻ rất được các nhà văn, thi sĩ nước ngoài chú ý. Sarjono (Indonesia) tâm can: Trái tim của những nền văn hóa được giữ gìn và biểu hiện ưng chuẩn các tác phẩm văn học. Văn hóa là tấm chứng minh thư chính xác nhất của mỗi dân tộc; không biết Giữ gìn, bảo toàn và phát triển nó thì mọi cố kỉnh sáng tạo văn chương nghệ thuật, theo tôi sẽ không tới đích, sẽ khó vươn ra nhân loại được.
Những bước tiến của kiến thức, của khoa học kỹ thuật cần được “bảo hiểm” bởi lòng có nhân và tình thương đồng loại, mà như chúng ta đã biết thi ca và văn học luôn hướng về điều đó. 4. Lòng thương người, tính nhân bản ắp ứa từng con chữ; nhân loại tìm thấy trong bóng dáng nàng Kiều của Nguyễn Du những số kiếp tài sắc bạc phận, từ đó ghê tởm hờn căm cái ác độc, cái xấu xa và khao khát thăng bình hạnh phúc cho con người bé nhỏ.
Ý niệm ấy có vẻ như đồng thuận với ý niệm của không ít nhà văn, thi sĩ không mang quốc tịch Việt Nam. Tôi nghĩ, Nguyễn Du đã đi đến tận cùng dân tộc Việt của mình, kể cả nỗi đau và khát vọng nên mới gặp được nhân loại trong mẫu số chung là mong ước về cuộc sống lương thiện, nhân hòa. Toàn cầu hóa, đấy là khái niệm quan yếu bậc nhất, liền tù tù được con người nhắc đến. Với thi ca, ông cảm nhận: Thơ nhìn vào thế giới từ những đặc điểm riêng và sự khác biệt của nó, thành ra thơ có sức mạnh bảo vệ và phát triển bản sắc văn hóa của mỗi quốc gia, chạm vào trái tim của con người trên khắp thế giới.
Tôi rất ý hợp tâm đầu với quan điểm của nhà văn Fadhl Thamir đến từ I-rắc: Nhà văn phải là những sứ giả chuyển thông điệp của dân tộc mình ra thế giới, ra nhân loại.
Sáng tỏ ra một điều, đã có từ xưa, dù có giao thoa hòa nhập đến mức độ nào đi nữa thì cốt cách, hồn mai dân tộc vẫn phải là then chốt, vẫn là cái đặc trưng của mình. Thực ra, sự hòa nhập, giao thoa văn hóa đã có từ lâu, nghe đâu nó đi trước cả kinh tế, chính trị. Rõ ràng, thơ ca nói riêng và văn chương nói chung vẫn chưa mất đi giá trị của nó trong việc bảo vệ và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc, song song cũng là nhịp cầu nối các nền văn hóa lại với nhau trong tình yêu và khát vọng hòa bình cho nhân loại.
Cách đây mấy trăm năm, Nguyễn Du sáng tác Truyện Kiều bằng chữ Nôm với thể thơ lục bát của Việt Nam trên cơ sở nội dung một tác phẩm văn xuôi của Thanh Tâm tài nhân (Trung Quốc) là một thí dụ về giao thoa văn chương. Rất, rất nhiều người trong nhân gian đông đúc và tò mò giờ chỉ cần nhấp chuột bấm phím máy tính đã nối mạng là có thể biết 24 giờ qua thế giới có những chuyện gì, từ những vụ biểu tình bạo loạn, đánh bom khủng bố đến sáng kiến kỳ quặc là người ta có thể thỏa mãn dục tình khi xa nhau nhờ những bộ đồ lót được số hóa.
Đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc là đánh mất tất. Trong Liên hoan Thơ quốc tế châu Á-Thái Bình Dương lần thứ nhất được tổ chức vào đầu năm 2012 tại Hạ Long (Quảng Ninh, Việt Nam), tôi đã nghe được điều ấy từ một số nhà thơ nước ngoài.
Rất gần đây, trong Hội thảo bàn tròn Vai trò các nhà văn Á-Phi trong thời đại toàn cầu hóa, tổ chức tại hội sở Hội Nhà văn Việt Nam (9 - Nguyễn Đình Chiểu - Hà Nội), tôi cũng nghe các nhà văn trong và ngoài nước nhiều lần nhấn mạnh đến bản sắc dân tộc.
Chao ôi, nhân loại đang hiện thực hóa những ý tưởng cách đây chưa lâu mấy được coi là viển vông, rồ dại trong dòng chảy cuồn cuộn mang tên toàn cầu hóa. #, Vì chưng chính trong thơ ca đã in dấu các truyền thống sinh hoạt và lễ thức của dân chúng, những bài ca, những anh hùng ca, huyền thoại và đạo lý nhiều thế kỷ của tiên tổ.
2. Hầu như mọi lĩnh vực, từ kinh tế, chính trị, ngoại giao, quân sự và dĩ nhiên là cả văn hóa nữa đều bị chi phối bởi cái gọi là toàn cầu hóa. QĐND - 1. Khi viết ra những dòng này, tôi lại nhớ tới những suy nghĩ về nghề của một nhà văn quân đội mà tôi rất kính trọng là Nguyễn Minh Châu. Các quốc gia, các dân tộc trên hành tinh này ít xa vắng hơn giả dụ không muốn nói là đang có thiên hướng xích lại gần nhau.
Và nghe đâu còn hơn thế nữa. Cũng như vậy, thơ Nguyễn Trãi, thơ Hồ Xuân Hương. Toàn cầu hóa là quá trình thế tất của lịch sử nhân loại, dù ai cố sức bế quan tỏa cảng cũng không ngăn chặn được sự xâm nhập bạo liệt và lãnh đạm của nó vào nhà nước, dân tộc mình ở nhiều phương diện. Mới khẳng định được giá trị tư tưởng và nghệ thuật ở ngoài biên giới đất nước này.
No comments:
Post a Comment