Càng về hưu ông càng “đắt sô”
Ngày ngày Chí đi khuân hàng cho kẻ chợ Bến Trong. Càng già. Làng Vũ Đại là ngôi làng không có thật ở Hà Nam. Nhà tưởng vọng Nam Cao được xây ngay cạnh mộ phần của ông.
Chị Đức Lưu (Thị Nở). Cũng trở nên những mạch nguồn văn chương bất tận. Huyện Gia Viễn (Ninh Bình). Cuốn trôi tờ giấy ghi tăm tiếng của Nam Cao và 47 đồng chí khác. Có đi đòi nợ thuê thật nhưng chưa đâm chém ai bao giờ”. Nam Cao đã được bầu làm chủ nhiệm Việt minh. Câu chuyện của cụ Đạt kể về Chí Phèo ở đời thật có thể phác họa: Chí quê quán đâu không rõ. Tôi càng ăn nhằm giá trị của những gì Nam Cao đã viết.
Người ta vẫn nhìn thấy một bà cụ đẹp lão dắt cháu từ ngôi nhà rất xinh xắn đi dạo quanh hồ Ba Mẫu. Có tin vì hổ thẹn nên người phụ nữ ấy đã bỏ đi bặt tăm. Con trai của Chí. Chú Mạnh Sinh (Bá Kiến). Một thương buôn đi bè có tiếng ở vùng chiêm trũng Hà Nam. Thuộc xã Gia Xuân. Mà kỳ thực cụ Bá sống đến tận sau năm 1945. Mà suy theo tộc phả thì nhà văn phải gọi bằng.
Thì ở đời thật cũng không có anh Chí nào đâm chết Bá Kiến. Nghệ sĩ Bùi Cường kể lại: “Trừ bác Kim Lân đóng vai lão Hạc đã sống qua thời cụ Nam Cao. Sau khi mang thai và đẻ ra ông B. Gia đình rất hạnh phúc. Lần bộ phim Làng Vũ Đại ngày ấy chiếu ở làng. Đi tiếp về hướng bãi sông.
Bạ đâu thì ngủ đó. Nghệ sĩ Đức Lưu về hưu cũng hơn 15 năm. Để đời với Chí Phèo. Ở nhà tưởng vọng Nam Cao tại Đại Hoàng còn bức ảnh độc nhất vô nhị về hậu duệ của Chí do nhà văn Nguyễn Thế Vinh. Ôtô vun vút trên đường bêtông. Năm 1996. Những Chí Phèo. Ghi dấu một thời niên thiếu của anh em nhà văn Nam Cao. Bộ Lao động - thương binh và từng lớp.
Bởi cụ Trần Bá Hòa (ông ngoại Nam Cao) là em ruột của cụ Trần Bá Dụng - cha của ông Trần Bá Đào - chồng của Trần Thị Nở. 20 tuổi. Ông B. Thứ còn sót lại từ tác phẩm là những bụi chuối ngự. Yên ả. Cụ Trần Hữu Đạt. NGUYỄN VIỄN SỰ Sinh ở Đại Hoàng.
Giờ vẫn còn nguyên lành. Nơi ông sinh ra. Nhưng Bùi Cường thì trái lại. Một điều không may là khi quy tập hài cốt Nam Cao về nghĩa địa liệt sĩ Gia Viễn.
Bối cảnh xuyên suốt cho những mệnh bi hài trong tác phẩm của Nam Cao. Ông Trần Hữu Vịnh - người nhìn nhận nhà tưởng vọng Nam Cao và là cháu họ nhà văn - dẫn tôi tìm đến chứng nhân rốt cục của “làng Vũ Đại” còn sống - cụ Trần Hữu Đạt (93 tuổi). Đưa di cốt ông từ Ninh Bình về quê - làng Đại Hoàng. Phá quấy của Chí Phèo được Nam Cao mượn thêm số phận của hai người cố cùng khác.
Sáu bà vợ. Một dân cày chân chất. Đại Hoàng giờ nhà lầu san sát. Khi đóng phim lúc còn trẻ.
Một cơn mưa lớn ập đến. Và trở thành vị chủ tịch xã đầu tiên sau những ngày Cách mạng tháng 8-1945. Cảm nhận bằng tình yêu da diết với quê hương. Những tác phẩm Nam Cao để lại được vinh danh với Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt trước nhất năm 1996. Lịch sử Đảng bộ huyện Lý Nhân còn ghi Nam Cao chính là người đứng lên phát biểu kêu gọi mọi người ủng hộ Việt minh.
Sinh năm 1915. Vì hay đi buôn trứng từ chợ Chanh (Nam Định) về ngang lò gạch. Và vinh hạnh được biểu lộ nhân vật đặc sắc nhất của ông”. Em Hữu Mười (Giáo Thứ). Nhìn bà. Vì những vai để đời của họ trên màn bạc đều là những hình ảnh “ma chê quỷ hờn” và để lại dư vị đắng cay về thân phận con người? THU HÀ ------------------------------------ * Tin bài liên quan:.
Cùng với nhà Bá Kiến. Ông Vịnh kể tiếp: “Cái đêm tình tự với Chí trong cái lò gạch cũ của người nữ giới buôn trứng được Nam Cao ghép với số mệnh của một người dở người nhất làng có tên là Trần Thị Nở. Cô gái Hà Nội tài sắc ngày nào nay đã là bà nội của một đàn cháu. Đến ngày 8-1-1998. Người ta hay nói vai diễn - đời người.
Trưởng thành một mai đi và lại trở về. Bú thép. “Nhưng có lẽ vì tác phẩm Nam Cao phổ quát quá nên các con cụ Bá không ai muốn kể về nguyên mẫu của cha mình trong cuộc đời thực” - ông Vịnh nói. Đã được quốc gia mua lại năm 1998 để bảo tàng. Chỉ biết mỗi việc làm cỏ thuê cho bà ngoại Nam Cao bằng cái chép cùn.
Do ông tự đặt nhằm tránh tiếng khi viết dựa trên những câu chuyện. Nhân vật ở làng Đại Hoàng
Nghe nhắc đến nhân vật Chí Phèo. Tuốt là nhờ đọc sách và nhờ đạo diễn Phạm Văn Khoa chỉ bảo. Nay ở lại làng vẫn còn một người con. Các cụ cao niên ở Đại Hoàng kể Thị Nở ngoài đời có nhiều cám hấp hơn cả những gì Nam Cao viết. Cụ Đạt khề khà: “Cái anh tên Chí này chả rạch mặt ăn vạ.
Sống thế cuộc bằng lặng của một viên chức đến khi về hưu. Thình lình xuất hiện và sống trong cái lò gạch cũ. Dù nữ diễn viên Đức Lưu vào vai Thị Nở rất đạt nhưng các cụ cao tuổi vẫn chép miệng: “Thị Nở ngoài đời còn khó coi hơn nhiều!”. Chị này thường bị Chí chòng ghẹo và đã ngã lòng trong một đêm trăng thanh u chỉ có “những tàu lá chuối giãy lên đành đạch như hứng tình” như Nam Cao từng tả.
Tôi chưa hiểu được vì sao Nam Cao được yêu mến đến thế. Bởi chủ nhân của cái lò gạch - cụ Trần Đức Bào.
Lớn lên bằng cơm nhờ. Nhất là hôm dự lễ đưa ông về quê. Ông Bùi Cường nhớ lại: “Tôi chỉ đặt chân đến làng Đại Hoàng lần đầu khi được gia đình mời dự lễ sang cát nhà văn Nam Cao. Sau đó bà chuyển sang làm công tác đối ngoại ở Thành ủy Hà Nội.
Rất nhiều diễn viên hết mình với vai diễn và số phận đã khiến đời họ gặp nhiều bi kịch giông giống nhân vật.
Tôi. Chụp vào năm 1996. Chiều chiều. Bỏ lại ông B. Mất ở Vũ Đại Nam Cao tên thật là Trần Hữu Trí. Chính là chồng của cụ Lý Minh. Rồi mấy năm sau lại trở ra Hà Nội làm nghề dạy học. Đã mất nhưng hai người con gái ông vẫn còn sống ở làng. Được nhân giống từ chính vườn chuối mà Nam Cao lấy làm bối cảnh Chí Phèo và Thị Nở tự tình. Nghệ sĩ Bùi Cường thì vẫn đang bận rộn với vai trò đạo diễn bộ phim 30 tập Đồng tiền đen của một hãng phim tư nhân.
Vai diễn để đời. Bà vào một vai diễn “ma chê quỷ hờn” nhưng khôn cùng ấn tượng là Thị Nở. Thế cuộc ông bằng phẳng. Nhà văn Nguyễn Thế Vinh cho biết ông chụp được tấm ảnh này khi đoàn làm phim Làng Vũ Đại hiện tại của Đài truyền hình VN về Đại Hoàng ghi hình con trai của Chí. Ông Trần Hữu Vịnh cũng xác tín điều này. Trong căn nhà của gia đình nhà văn tại làng Đại Hoàng - Ảnh: Viễn Sự Khoảnh đất đẹp nhất làng Đại Hoàng hiện có nhà tưởng niệm nhà văn Nam Cao.
Càng đóng nhiều và làm nhiều phim. Không ai có thể mường tưởng được đã có lúc bà hóa thân vào vai Thị Nở. Thị Nở. Sau khi khoanh vùng được hai ngôi mộ.
Khi chính quyền mới được lập ở Đại Hoàng. Giờ vẫn sống trong căn nhà khang trang mặt tiền phố Đội Cấn. Năm 2004. Các vai diễn của ông hồ hết là bộ đội.
Chưa từng đặt chân đến làng Đại Hoàng khi đóng bộ phim này. Viện Khoa học hình sự Bộ Công an đã xét nghiệm ADN và xác định được mộ phần của nhà văn Nam Cao. Nhưng cho dù đã được Nam Cao gắn thêm sự lưu manh. Em cùng mẹ khác cha với bà ngoại nhà văn Nam Cao. Làm việc trong một hiệu may của người chú. Nhưng những trang viết của ông chừng như chưa bao giờ bước ra khỏi con người và hồn quê “làng Vũ Đại”.
Được vài xu lại mua phèo lợn nhắm rượu nên Nam Cao đặt luôn cho tên Chí Phèo. Làm tất thảy đều trở thành vô danh. Người cao tuổi trong làng đều nói đó không phải là cái lò gạch do Nam Cao mường tượng. Ông Trần Hữu Vịnh nhớ khi còn sống.
Và đầu năm 1946 ông được bầu làm chủ tịch Ủy ban hành chính kháng chiến xã Đại Hoàng. Em ruột Nam Cao. Chúng tôi quay tại Hà Đông và Bắc Ninh gần nửa năm trời”. Ông Phó Hộ (Trần Khang Hộ) - bạn chí cốt của Nam Cao từ ngày thơ bé - từng kể người sinh con cho Chí là một người phụ nữ đã có chồng con chứ không phải Thị Nở.
Trong căn nhà đã trăm tuổi bằng gỗ lim giữa vườn chuối ngự. Mà còn để chứng ngộ: một mảnh làng dù bé nhỏ nhưng khi được tưới tắm.
Hỏi cái lò gạch cũ. Không bay bổng như các nghệ sĩ khác. Trong khi ông sinh ra và lớn lên ở Hà Nội. Ông Vịnh kể cụ Bá có 12 người con. Những kẻ cũng kế thừa cái lò gạch cũ sau khi Chí bỏ làng đi phu và mất tăm.
Tác giả cuốn sách Nam Cao những mạch nguồn văn. Đó là nơi Nam Cao đã lớn lên. Có nhẽ nghề đã bồi hoàn cho họ chăng.
Nam Cao đã bôn ba tận Sài Gòn. Bá Kiến. Về lại “làng Vũ Đại” bây chừ không chỉ để nghe và thấy lại nguyên mẫu của những nhân vật ấy. Nông dân. Nhà Bá Kiến cách nhà Nam Cao non cây số. Tính cách cục cằn. Nhưng một sự trùng hợp lạ kỳ khi năm 1951 Nam Cao đã hi sinh tại cánh đồng làng cũng có tên Vũ Đại.
Qua cánh đồng đến ngôi nhà cũ của ông. Đã 70 năm. Là một “trai phố”. Dăm chục năm trước nó vẫn còn nằm bên bến đò sông Châu. Buổi lễ cảm động đó làm tôi nhớ suốt đời.
Ông Trần Hữu Vịnh chỉ căn nhà nhỏ khuất sau những bụi chuối ngự và nói đó là nhà của ông B. Và 32 năm đã qua từ khi ông vào vai Chí Phèo trong phim Làng Vũ Đại ngày ấy. Sau những vai diễn tinh ma thời thiếu nữ và thiếu phụ. Em ruột nhà văn Nam Cao. Đã mở chương trình “Tìm lại Nam Cao”. Cất giữ những ký ức của nhà văn về làng Vũ Đại - nguyên mẫu của làng Đại Hoàng. Đứng lên phá kho thóc Nhật ở Lý Nhân.
Đưa nhà văn về yên nghỉ tại quê nhà.
No comments:
Post a Comment